Verenigingen als bindende factor in onzekere tijden

Opvallende uitkomsten uit het Nationaal VerenigingsOnderzoek 2022:
We bevinden ons in een turbulente tijd, waarin crisissen elkaar opvolgen, de arbeidsmarkt lastig is voor veel sectoren en we in de samenleving minder verdraagzaam zijn naar elkaar. Dachten we Covid-19 redelijk achter ons te hebben gelaten, volgt er een oorlog in Oekraïne en op dit moment torenhoge energierekeningen voor veel verenigingen en hun leden. Tegelijk voorspelt het CBS een recessie en lijkt zich in China een nieuwe Covid golf te ontwikkelen.

Ondanks deze uitdagingen blijven verenigingen een plek om samen te komen, samen te bouwen en samen ergens voor te staan. Verenigingen kunnen de verbindende factor zijn in deze tijd en oplossingen bieden die er niet zouden zijn of komen zonder al die verenigingen die Nederland rijk is. Maar ook de verenigingswereld maakt een turbulente tijd door, leert dit Nationaal Verenigings Onderzoek (NVO). Veel vrijwilligersverenigingen hebben zorgen over hun toekomst. Bij brancheverenigingen is het aansluiten van jonge ondernemers nog steeds geen vanzelfsprekendheid.

Aan de derde editie hebben 4500 verenigingen deelgenomen. Doordat er nu drie onderzoeken gedaan zijn, is het mogelijk trends te signaleren en vergelijkingen over jaren te maken. Ook hebben deelnemers uitgebreide reacties gegeven bij de open velden, wat enorm waardevol is voor de interpretatie van de uitkomsten.

Ledenontwikkeling: plus en min

Bij branche-, beroeps- en consumentenverenigingen is per saldo sprake van lichte winst, al is er onderling veel beweging te zien in de ledenaantallen. Het lijkt erop dat er een fusiebeweging aan de gang is. Kleinere verenigingen laten ledenverlies zien.

Inkomsten

De inkomsten van branche- en beroepsvereniging zijn iets gestegen, waarbij de factor contributie een zwaardere rol speelt. Bij vrijwilligersverenigingen zijn de inkomsten ongeveer gelijk gebleven. Daarbij is wel de afhankelijkheid van andere inkomsten (subsidies) groter geworden. Vooral sportverenigingen hebben last van de energiekosten.

Kwaliteitszorg

Vooral beroepsverenigingen maken veel werk van kwaliteitszorg. Ongeveer de helft heeft een gedragscode, 40% een opleidingsregister en ongeveer een derde doet aan certificering. Vooral keurmerken worden bij brancheverenigingen hoog gewaardeerd.

Samenwerking

Samenwerkingsverbanden tussen verenigingen onderling en met de overheid worden eerder strakker dan losser.

Visie op de toekomst
Belangenbehartiging stimuleert groei

Branche- en beroepsverenigingen verwachten een groei. Die vloeit onder meer voort uit de toegenomen aandacht voor belangenbehartiging als belangrijke taak voor de vereniging. Ook zelfstandigen sluiten zich om deze reden aan.

Tevredenheid

Voor branche-, beroeps- en consumentenverenigingen geldt ledentevredenheid als belangrijkste succesfactor. Direct gevolgd door het ledental of de organisatiegraad. Op de vraag waar zij succesvol in zijn, scoort ledentevredenheid opnieuw het hoogst. Vlak daarna financiële gezondheid. Ledental of organisatiegraad scoort hier significant lager.

Bron: NVO